Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Lusitano
| Lusitano | |
|---|---|
| |
| |
| Stokmaat: | Tussen 1,50 en de 1,65 meter
Gemiddelde stokmaat hengsten: 1,60 meter Gemiddelde stokmaat merrie's: 1,55 meter |
| Kleur: | In principe alles, behalve bont.
Schimmel- en bruinsoorten komen het meeste voor. |
| Land van herkomst: | Portugal |
| Link naar stamboek: | http://www.cavalo-lusitano.com/ |
De Lusitano is een paardenras, afkomstig uit Portugal. Hun naam komt dan ook van 'Lusitanië', de oude Romeinse naam voor 'Portugal'. Lusitano's zijn imposante, maar ook elegante,barokke paarden welke nauw verwant is aan de Andalusiër.
Geschiedenis
De Lusitano heeft min of meer dezelfde origine als het zuivere Spaanse raspaard - beide werden vroeger Andalusiër genoemd. Tijdens de Oudheid diende het ras als strijdpaard en was het zeer geliefd vanwege zijn wendbaarheid, lenigheid en temperament. Tijdens de Renaissance werd het ras de trots van de Portugese cavalerie. En niet alleen deed de Lusitano het goed in de oorlog, ook voor stierenvechten bleek zij uitstekend geschikt vanwege de behendigheid van het ras. Ook boeren konden de Lusitano’s vanwege hun kracht, goed gebruiken voor het (lichte) trekwerk.
Iberische paarden werden later door grote ontdekkingsreizigers en conquistadores over zee meegenomen naar andere landen. Vanaf ongeveer de 16e eeuw gebruikte men de Lusitano om in een groot aantal landen de daar reeds bestaande rassen te verbeteren. Zo vinden wij bijvoorbeeld de sporen van de Lusitano in de Fries en de Lipizzaner.
Later, vanaf de 19e eeuw, werd het lastiger voor de Lusitano. De manier waarop men oorlog voerde veranderde en de Lusitano werd hiervoor eigenlijk overbodig. Ook in de opkomende paardenrennen herwon de Lusitano uiteraard niet zijn populariteit, want het rennen is niet de sterkste kant van een Lusitano. Pas in de jaren zestig kwam het ras weer wat in de belangstelling. Het stierenvechten te paard won in Spanje aan populariteit, waardoor er een tekort aan bruikbare paarden ontstond en fokkerij van onder andere Lusitano's dus weer toenam. Ook de Portugese dressuurruiter Nuno Oliveira heeft een bijdrage geleverd aan de nieuwe populariteit van het ras. Hij liet zien dat de Lusitano bijzonder talent heeft voor de hoge school dressuur, en zo herwon het ras nog meer van zijn oorspronkelijke populariteit.
Op een gegeven moment is men zich bewust geworden van het feit hoe uniek de Lusitano's zijn en in 1966 werd het stamboek opgericht. Op dit moment is er enige onduidelijkheid omdat zowel Brazilië als de USA een zelfstandig stamboek hebben opgericht voor Lusitanos. Inmiddels is er een overeenkomst afgesloten tussen het Braziliaanse stamboek ABPSL en het Portugese stamboek FAR/APSL. De FAR/APSL en de ABPSL hebben op 1 oktober 2010 een contract ondertekend om de samenwerking officieel vast te leggen om twijfels en discussie bij fokkers uit de wereld te helpen.
Exterieur
Een Lusitano heeft een gewicht van ongveer 500 kilo en heeft een vierkantsmodel.
Over het algemeen kun je zeggen dat de gangen van een Lusitano soepel en verheven zijn. De gang is naar voren werpend. Dit is erg aangenaam voor de ruiter en geeft een groot comfort.
Het hoofd heeft over het algemeen een goede verhouding. Het is middellang, slank en droog. De jukbeenderen zijn weinig ontwikkeld en een Lusitano heeft relatief lange wangen. Het hoofd heeft een lichte convex (bol) profiel en een licht verhoogd voorhoofd dat boven de wenkbrauwbogen uit komt. De ogen hebben een ovale vorm en zijn groot, levendig, expressief en vol vertrouwen. De oren zijn middelmatig groot, fijn, slank en expressief.
De hals van een Lusitano is middellang en rond met een slanke manenkam. De aansluiten met het hoofd is recht. De hals zelf is breed aan de basis en heeft over het algemeen een goede inplant in de schouders. De hals gaat in de schoft over zonder verlaging.
De schoft zelf is goed ontwikkeld en lang. Vaak zie je een geleidelijke overgang tussen de rug en de hals. De schoft is altijd wat hoger dan het kruis. Bij hengsten verwijnt de schof in het vet, maar blijft wel goed te onderscheiden van de schouders.
De schouders zijn lang, schuin en goed gespierd.
De borst is middel breed, diep en gespierd.
De ribbenkast is goed ontwikkel, ruim en diep. Vaak zie je licht gebogen ribben met een schuine aanhechting aan de ruggengraat. De ribbenkast geeft de flank een korte en volle vorm.
De rug is goed gericht en heeft een horizontale (vlakke) tendens. Het vormt een lijn die een geleidelijke verbinding tussen de schoft en de lendenen vormt.
De lendenen zijn kort, breed en gespierd met een lichte convex (bolling). Het geheel is goed verbonden aan de rug en het kruis. Op een manier dat het een perfecte harmonische doorlopende lijn vormt.
Het kruis is sterk, afgerond en in goede verhouding. Het staat vaak iets schuin en is van gelijke lengte en breedte. Het heeft een bol profiel. Verder is het symmetrisch en heeft het weinig zichtbare heupbeenuitsteeksels. Dit geeft het kruis een ovale doorsnede.
De staart is ingeplant in in deel van de ronding van het kruis. De staart zelf is zijdeachtig, lang en heeft weelderige haren.
Bekende fokkers
Er zijn een aantal bekende Lusitano fokkers. Sommige paarden van bepaalde fokkers lijken op elkaar en men zegt wel eens dat bepaalde fokkers alleen maar een bepaald soort paarden fokken, maar dit is niet geheel juist.
Coudelaria Nacional
Coudelaria Nacional is de staatsstoeterij van Portugal. In het begin waren de paarden, door invloeden van de fok voor stierengevechten en de militaire stoeterij, vrij klein en waren hun hoofden fijner en korter dan die van de Veiga’s. Inmiddels is dit iets veranderd, maar de paarden blijven compact gebouwd. De hoofden hebben eigenlijk allemaal een recht profiel en de paarden van de Coudelaria Nacional zijn allemaal schimmel.
(Manuel) Veiga
Veiga fokt al lange tijd vrijwel uitsluitend voor het stierenvechten. De paarden uit deze lijn zijn dus de kleinste, felle, wendbare Lusitanos vaak met ramshoofden. De manen zijn vaak steiler en minder weelderig dan bij de meeste barokke paarden. De Veiga heeft een wat zwaardere bouw, een lang gelijnd lichaam, stevige benen en goede hoeven. Ze hebben wat ruimere en vlakkere gangen dan de andere Lusitano's. Er werd sterk aan linebreeding gedaan, waardoor er in deze lijn veel aparte kleuren terug te vinden zijn. Gezegd wordt dat de Veiga de zuiverste lijn van het Portugese ras is. Een perlino of cremello Lusitano heeft bijna altijd de genen van een Veiga. Met name deze paarden, en het liefst met een vleugje Arabisch bloed, vinden grof aftrek bij stierenvechters over de hele wereld.
Andrade
De bouw van de Andrade is wat meer barok dan die van de Veiga: ze zijn wat ronder en korter. Ook de manen en staart doen wat meer Barok aan door hun krullen en weelderigheid. Ze hebben vaak fijne benen en kleinere hoeven. Hun gangen zijn wat meer verheven.
Alter Real
De Alter Real is een aparte bloedlijn binnen de Lusitano-wereld. Iets meer dan 250 jaar geleden werd de stoeterij opgericht door het Portugese Koningshuis - ‘Real’ betekent ‘koninklijk’. De paarden die gefokt werden moesten kunnen dienen voor het hof, en kwaliteiten hebben voor de Hoge School. De Alter Real heeft een vrij korte rug en gespierde, ook wat kortere hals. Ze hebben sterkte benen. De Alter Real komt het meest in de kleur bruin (en in alle tinten daarvan of varianten daarop) voor, omdat de oorspronkelijke stoeterij alleen maar in deze kleur fokt. Toch zijn er Alter Reals met andere kleuren, zoals bijvoorbeeld schimmel, zwart of vos.
Ortigão Costa
De stoeterij van Ortigão Costa fokt met behulp van 55 zwarte merries bijna uitsluitend zwarte dressuur gerichte Lusitano's.
Karakter
Over het algemeen heeft de Lusitano een rustig en vriendelijk karakter. Het karakter wordt volgens de rassenstandaard beschreven als fier, grootmoedig en vurig, maar altijd mak en lijder. Hierin zie je dus terug dat een Lusitano wel temperament heeft, maar dit niet op een gemene of wilde manier zal gebruiken. Het temperament uit zich meer in de beweging van het dier: het wat meer opkroppen van de hals of het gehele lichaam, of / en het hoger heffen van de benen. Omdat het ras ook wat gevoelig is, kan dit temperament soms naar boven komen op deze manier. Verder is de Lusitano een erg werkwillig en intelligent paard.
Gebruik
De Lusitano’s worden voor veel verschillende doeleinden gebruikt. Dankzij de comfortabele gangen is het ras, net als de Andalusiër, fijn te rijden en wordt het voor veel disciplines ingezet. In eerste instantie worden de paarden nog altijd gebruikt voor de Portugese stierengevechten en voor de hogeschooldressuur. Maar veel Lusitano’s zijn ook geschikt om ‘gewoon’ recreatief mee te rijden, mede dankzij hun fijne karakter. Verder zul je in de verschillende takken van de paardensport overal eigenlijk wel Lusitano’s tegen kunnen komen. Vanwege hun kracht en uitstraling bij het aangespannen rijden, vanwege hun uithoudingsvermogen bij de endurance- maar ook bij western of springen zal je best eens Lusitano’s tegen kunnen komen. Het zijn zeer veelzijdige paarden!
Nederlandse rasvereniging
Daar het niet is toegestaan om zelf een stamboek op te richten in een ander land dan Portugal is in 1997 een groepje enthousiaste Lusitano liefhebbers een vereniging gestart. Deze vereniging houdt zich onder andere bezig met: het promoten van goedgekeurde Lusitano's in Nederland. Het fokken van nakomelingen met goedgekeurde Lusitano paarden. Het organiseren van keuringen, buitenritten en clinics. De kennis van de Lusitano en de portugese cultuur vergroten. Dit doen zij door onder andere door een showteam en door op beurzen te staan met een informatiestand. Verder onderhouden zij contacten met het A.P.S.L. (Associação Portuguesa de Criadores do Cavalo Puro Sangue Lusitano) het stamboek waar de Lusitano's in onder gebracht zijn. Dit bevordert de afhandeling van papieren en maakt het mogelijk om ieder jaar een keuring te organiseren. Ook bij het kopen van een Lusitano in Nederland maar ook in Portugal kunnen zij informatie verschaffen. Bijvoorbeeld van Nederlandse fokkers in Portugal of mensen die bereid zijn om eventueel als tolk te fungeren. De website van de rasvereniging is hier te vinden: http://www.lusitanovrienden.com/
Foto's
- Lusitano
Tijdens een show
Lusitano in actie
Schimmel
Merrie en veulen geschoren op de Portugese manier.
De hengst Sombrero met een traditioneel hoofdstel
Bronnen, referenties en/of voetnoten
- Auteur onbekend, Paardenfan (uitgave #36), Amsterdam: DeAgostini, 2004.
- http://www.paardentips.com/kk_1000008.html
- http://home.hetnet.nl/~lusitanos/index_nl.html
- http://websitemaker.kennisnet.nl/barokke-paarden/2199727.htm
- http://en.wikipedia.org/wiki/Alter_Real
- http://portugese-paarden.mine.nu/
- http://www.lusitanovrienden.net/
- www.cavalo-lusitano.com
- http://www.cavalo-lusitano.com/2010/10/assinatura-do-protocolo-entre-a-farapsl-e-abpsl/
